نحوه وصول و برگشت زدن چک های جدید

جارستان؛ قانون جدید چک این امکان را فراهم کرده که کسری چک از دیگر حساب‌های صادرکننده وصول شود و چنانچه چک سوء اثر نشود، نه تنها امکان صدور چک برای افراد نیست، بلکه امکان افتتاح حساب و دریافت کارت بانکی نیز وجود ندارد.

قانون جدید چک در سال ۱۳۹۷ در مجلس شورای اسلامی با هدف کاهش آمار چک‌های برگشتی و بازگرداندن اعتماد به چک در بازار تصویب شد و پس از تعطیلات فروردین ماه ۱۴۰۰ چک‌های بنفش رنگ به متقاضیان تحویل داده شد.

از مشخصات چک‌های جدید می‌توان به شناسه یکتای ۱۶ رقمی در سمت چپ بالای هر برگ چک و درج عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است»، اشاره کرد.

مهمترین ویژگی چک در قانون جدید این است که تمامی چک‌ها باید در سامانه صیاد ثبت شوند. همچنین امکان صدور چک در وجه ذینفع مشخص و وجه حامل نیز وجود ندارد.

چگونه در قانون جدید چک را برگشت بزنیم؟

در قانون جدید چک، نحوه برگشت زدن چک با گذشته متفاوت است. در چک‌های جدید اگر صادرکننده چک موجودی کافی در حساب جاری خود برای وصول چک نداشته باشد، بانک می‌تواند کسری مبلغ را از دیگر حساب‌های موجود فرد در همان بانک برداشت کند.

چنانچه در حساب‌های فرد صادرکننده چک مبلغ کسری چک وجود نداشت، طلبکار می‌تواند از بانک گواهی عدم پرداخت دریافت و با مراجعه به دفاتر الکترونیک قوه قضائیه و ثبت شکایت، اجرائیه دریافت کند. البته افراد باید توجه داشته باشند که در گواهی عدم پرداخت، کد رهگیری چک برگشتی که بانک مرکزی صادر می‌کند و مشخصات کامل صادرکننده و دارنده چک نیز درج شود، همچنین باید مهر یا امضای صاحب حساب در گواهی عدم پرداخت و چک تطابق داشته باشد.

براساس قانون جدید چک، ۲۴ ساعت پس از عدم تامین کسری مبلغ چک، حساب‌های صادرکننده در تمام بانک‌ها و موسسات مالی به اندازه مبلغ کسری مسدود می‌شود. صادر کننده چک پس از صدور فرمان اجرایی ۱۰ روز فرصت دارد تا مبلغ چک را واریز کند در غیر این صورت مشمول قانون محکومیت‌های مالی می‌شود.

قانون محدودیت‌های مالی در چک‌های جدید

همانطور که اشاره شد قانون جدید صدور چک برای جلوگیری از صدور چک بلامحل در مجلس تصویب و امسال اجرایی شد.

در این قانون نه تنها تفاوت‌هایی در نحوه صدور چک نسبت به گذشته وجود دارد بلکه محدودیت‌های زیادی برای صادرکنندگان چک‌های بلامحل و برگشتی در نظر گرفته شده است.

در قانون جدید چنانچه چک وصول نشود، بانک مرکزی ظرف ۲۴ ساعت حساب‌های صادرکننده چک در تمام بانک‌ها و موسسات را به میزان مبلغ کسری مسدود می‌کند.

در شرایطی که چک رفع سوء اثر نشود، صادرکننده اجازه افتتاح حساب جدید، دریافت کارت اعتباری و صدور چک جدید و ثبت در سامانه صیاد را ندارد.

از دیگر محدودیت‌های فردی که موفق به پرداخت کسری مبلغ چک نشوند، نمی‌تواند وام یا ضمانت‌نامه بگیرد یا از طریق گشایش اعتبار اسنادی پولی را حواله کند. این محدودیت‌ها تا زمانی است که چک سوء اثر شود، یعنی یا باید کسری مبلغ چک واریز شود و وجه مسدود شود تا طلبکار، طلب خود را دریافت کند یا باید رضایت‌نامه رسمی از طلبکار یا لاشه چک به بانک ارائه شود.

چنانچه مبلغ کسری چک واریز شود، بانک ظرف سه روز به طلبکار اطلاع می‌دهد و او تا یک سال فرصت دارد طلب خود را بردارد. علاوه براین اگر مراجع قضایی اعلام کنند پرونده مختومه است، رفع سوء اثر انجام می‌شود.

در ضمن اگر سه سال از زمان صدور گواهی عدم پرداخت بگذرد، چک رفع سوء اثر می‌شود به شرط اینکه دارنده چک در مراجع قضایی از صادرکننده چک شکایت نکند.